به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

دانشمندان نوبل اسلامی را بشناسید

تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۶۱۸۳۷

اگر چه نسبت به جوایز مهم و گوناگون بین المللی دیر اقدام کردیم، اما به هرحال، ماهی را هر وقت از آب بگیریم، تازه است. ماجرا، ماجرای «جایزه مصطفی (ص)» است که در ۱۲ سال گذشته، به عنوان جایزه بین المللی به دانشمندان برتر و موثر جهان اسلام اعطا می‌شود. در روز‌های گذشته (۱۱ مهر) پنجمین دوره آن با معرفی ۵ دانشمند برتر مسلمان از سراسر دنیا در اصفهان برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ما در این گزارش، ضمن معرفی ابعاد، اهداف و رویکرد‌های این جایزه مهم که به ابتکار ایران، راه اندازی شده است، ۵ دانشمندمنتخب این دوره و اقدام علمی آن‌ها را مرور می‌کنیم. در ضمن برای یافتن پاسخ سوالاتمان هم به سراغ دکتر سیدعلی عمرانی، مدیر اجرایی بنیاد علم و فناوری مصطفی (ص) می‌رویم و سوالاتمان را با وی در میان می‌گذاریم.

جایزه مصطفی چرا؟

بنیاد علم و فناوری مصطفی (ص) و جایزه مصطفی با چشم‌انداز گسترش صلح، امنیت و رفاه بشریت، فعالیت خود را با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۱ آغاز کرد و مأموریت خود را توسعه علم و فناوری در جهان اسلام قرار داد. آن طور که دکتر عمرانی، مدیر اجرایی بنیاد علم و فناوری مصطفی (ص) به خراسان می‌گوید: این جایزه که به صورت دوسالانه به دانشمندان و پژوهشگران برتر جهان اسلام اعطا می‌شود، به اثری نوآورانه در مرز‌های دانش تعلق می‌گیرد که توسط افرادی شاخص در حوزه‌های علم و فناوری ارائه شده و زمینه‌ساز بهبود زندگی بشریت باشد. البته آثار برگزیده علاوه بر ویژگی‌های نوآورانه و بدیع، باید دارای اصالت و موثر در رفاه، امنیت و سلامت بشریت و توسعه‌دهنده مرز‌های دانش باشد.

۴ حوزه علمی جایزه مصطفی (ص)

این جایزه به ۴ حوزه اختصاص دارد:

۱-علم و فناوری ارتباطات و اطلاعات
۲-علم و فناوری زیستی و پزشکی
۳-علم و فناوری نانو
۴-علوم پایه و مهندسی

نوبل اسلامی

دکتر عمرانی، درباره نگاه و نظر سایر مجامع علمی جهان درباره جایزه مصطفی (ص) می‌گوید: جایزه مصطفی (ص) در سال ۱۳۹۵ و در پانزدهمین مجمع عمومی کمیته علم و فناوری سازمان همکاری اسلامی (کامستک) نیز مورد تقدیر وزرای علوم کشور‌های اسلامی قرار گرفت. نشریه علمی ساینس نیز از این جایزه به عنوان نوبل اسلامی یاد کرده است.

جایزه ۵۰۰ هزار دلاری

از عمرانی درباره مبلغ جایزه و منابع تامین هزینه‌های آن می‌پرسم که این طور می‌گوید: برگزیدگان در هر حوزه علاوه بر دریافت لوح و مدال جایزه، مبلغ ۵۰۰ هزار دلار جایزه نقدی نیز دریافت می‌کنند که مبلغ آن از محل وقف و نذر علمی تامین می‌شود.

بازتاب در رسانه‌های جهان

درباره این که توجه رسانه‌های سایر کشور‌ها به جایزه مصطفی (ص) تاکنون چگونه بوده، عمرانی این طور پاسخ می‌دهد: فعالیت‌های رسانه‌ای جایزه مصطفی (ص) تاکنون منجر به انعکاس بیش از ۲ هزارو ۲۰۰ محتوای رسانه‌ای در ۱۸۸ شبکه تلویزیونی، رادیویی، روزنامه، خبرگزاری و سایت خبری از ۱۹ کشور شده است. در یکی از این موارد، شبکه المیادین در گزارشی تصویری به نقش جایزه مصطفی (ص) در هموارکردن ارتباط بین دانشمندان مسلمان اشاره کرد و گفت «این جایزه در نزدیک کردن کشور‌های اسلامی در زمینه‌های علمی نقش بسزایی دارد و ارتباط مستقیم بین دانشمندان را فراهم می‌کند» و رسانه صهیونیستی تایمز آو اسرائیل نیز در گزارشی گفت: «راه اندازی جایزه مصطفی (ص) از سوی ایران در راستای دستیابی به هدفش برای تبدیل شدن به یک قدرت علمی منطقه‌ای است.»

منتخبان جایزه مصطفی در دوره پنجم؛ از نانو تا دارو‌های نوین

جایزه مصطفی (ص) در دوره پنجم که اختتامیه آن، ۱۱ مهر در اصفهان برگزار شد، ۵ دانشمند برتر کشور‌های اسلامی را معرفی و از آن‌ها تجلیل کرد. خوب است بدانیم، طبق گفته دکتر علی اکبر صالحی رئیس کارگروه علمی جایزه مصطفی (ص) ۲۶۱۳ پرونده در ۴ موضوع مدنظر از دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان دریافت شد. در غربال‌های بعدی نیز به ترتیب ۲۰۶، ۴۸، ۹ و در نهایت ۵ پرونده برگزیده شدند.

 پروفسور احمد حسن

جایگاه: استاد دانشگاه کویینز، کانادا
سال تولد: ۱۳۵۵/ مصر
اثر: کاوش مخازن نرم‌افزاری (MSR)
حوزه دریافت جایزه: علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات

پروفسور امید فرخ زاد

استاد دانشکده پزشکی هاروارد، آمریکا
سال تولد: ۱۳۴۷/ ایران
اثر: طراحی دارو‌های نوین بر پایه نانوذرات پلیمری
حوزه دریافت جایزه: علم و فناوری زیستی و پزشکی

پروفسور مورات اویسال

برگزیده مقیم کشور‌های اسلامی / استاد دانشگاه نیویورک ابوظبی، امارات
سال تولد: ۱۳۵۲/ ترکیه
اثر: فناوری ارتباطات حوزه دریافت جایزه: علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات

پروفسور احمد فوزی اسماعیل

برگزیده مقیم کشور‌های اسلامی/ استاد و رئیس دانشگاه فناوری مالزی
سال تولد: ۱۳۴۴/کامبوج
اثر: توسعه کاربرد‌های فناوری غشا
حوزه دریافت جایزه: علوم پایه و مهندسی

پروفسور سامیا خوری

برگزیده مقیم کشور‌های اسلامی / استاد دانشگاه آمریکایی بیروت
سال تولد: ۱۳۳۷/ لبنان
اثر: رویکرد‌های نوین در درمان بیماری ام اس
علم و فناوری زیستی و پزشکی

منبع: روزنامه خراسان

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: نوبل اسلامی دانشمندان جایزه مصطفی حوزه دریافت جایزه کشور های اسلامی علم و فناوری جایزه مصطفی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۶۱۸۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان؛ علت چیست؟!

روح الله دهقانی فیروز آبادی ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان را در راستای دسترسی به آمار‌های مهاجرت نخبگان دانست و اظهار داشت: بخش زیادی از توفیقات کشورهایی، چون هند و چین به لطف محققانی است که در سایر کشور‌ها به تحقیق و پژوهش اشتغال دارند.

به گزارش ایسنا، وی در نشست خبری امروز که در محل ساختمان معاونت علمی ریاست‌جمهوری برگزار شد، با بیان اینکه «وعده صادق» دارای دو بال علم و فناوری بومی و شجاعت و تدبیر در استفاده صحیح از علم و فناوری است، گفت: هر انسان آزاده‌ای که این عملیات را مشاهده کرد، دریافت که ایران توان ساخت تجهیزات دفاعی، پدافندی و آفندی را دارد.

وی ادامه داد: امسال و سال قبل از سوی مقام معظم رهبری بر مردمی‌سازی اقتصاد تاکید شده است و شرکت‌های دانش‌بنیان مصداق مردمی‌سازی اقتصاد به شمار می‌روند.

دهقانی فیروزآبادی در خصوص سؤال ایسنا مبنی بر ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان برای رصد نخبگان با تاکید بر اینکه همه کشور‌های دنیا ورود و خروج افراد به کشورشان را رصد می‌کنند، افزود: بازگشت محققان ایرانی در قالب عضو هیات علمی و ... به کشور دو برابر شده است.

وی ادامه داد: محققان همه کشور‌های دنیا یا از کشورشان خارج شده و یا محققانی به کشورشان وارد می‌شود و کشور چین بزرگترین مهاجر فرست دنیا به شمار می‌رود، ولی رویکرد این کشور آن است که هر محققی که از کشور خارج می‌شود، سفیران علم و فناوری آن کشور به شمار می‌رود.

معاون علمی رئیس‌جمهور، وطن‌پرستی را شاخص اصلی شهروندان هر کشوری ذکر کرد و گفت: بخش زیادی از توفیقات کشورهایی، چون هند و چین به لطف محققانی است که در سایر کشور‌ها به تحقیق و پژوهش اشتغال دارند.

وی با تاکید بر اینکه مساله کشور‌ها باید رصد شود، خاطر نشان کرد: هر فردی که از کشور خارج می‌شود، یک سرمایه است؛ ولی ما آمار‌های دقیقی از مهاجرت در اختیار نداریم و قصد تصمیم‌گیری‌های کیفی داریم و ابن در حالی است که یکی از اساسی‌ترین پارامتر‌های تصمیم‌گیری در اختیار بودن عدد و ارقام درست لست.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، اضافه کرد: تمام کسانی که آمار‌های مهاجرت‌ها را ارائه می‌دهند، مرجع و عدد و ارقامی در اختیار ندارند و بهترین مرجعی که می‌تواند در این زمینه آمار‌ها را ارائه دهد، پلیس گذرنامه است.

وی با اشاره به اقدامات وزارت علوم در خصوص ترجمه مدارک، یادآور شد: فراجا اطلاعات لازم از مهاجرت را که جزء اطلاعات محرمانه است، در اختیار دارد و کمک می‌کند تا بنیاد ملی نخبگان به آمار‌های مهاجرت نخبگان دسترسی داشته باشد.

وی با اشاره به فرموده پیامبر اسلام مبنی بر این‌که علم را بیاموزید ولو در چین، گفت: پیامبر اسلام نیز با مهاجرت نخبگان مخالف نبوده است و باید یاد بگیریم، آن کسی که از کشور خارج می‌شود، دشمنی با کشور ندارد.

تعطیلی کسب و کار‌ها

دهقانی فیروزآبادی درخصوص رویکرد معاونت علمی درباره تعطیلی پلتفرم‌ها و کسب و کارها، گفت: ما تاکید کرده‌ایم کسب و کار‌هایی که تعطیلی آن‌ها منجر به آسیب رساندن به مردم می‌شود، اقدام درستی نیست.

وی افزود: ما بر این باوریم که اگر تشخیص داده می‌شود که مدیریت کسب و کار‌ها و فرهنگ حاکم بر آن‌ها مشکل دارند، جریان‌هایی، چون بسیج دانشجویی و غیر را حمایت و تقویت کنید تا قضای رقابت ایجاد شود.

هواپیمای مسافربری ۷۲ نفره از نظر فنی اصلا زیرساخت ندارد

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، درباره آخرین وضعیت ساخت هواپیمای مسافربری ٧٢ نفره که به عنوان یک پروژه دانشگاهی در دانشگاه امیرکبیر پیگیری می‌شود، گفت: از این پروژه بازدید کردیم، پروژه خوبی است؛ اما از نظر فنی اصلا زیرساخت ندارد. این پروژه در ٧-٨ جلسه بررسی شد و مشخص شد که به دلایل متعدد، پروژه‌ای نیست که جوابگوی صنعت هواپیمایی باشد.

وی ادامه داد: تصمیم بر این شد شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند در این حوزه به سراغ ساخت و طراحی بخش‌های مختلفی از جمله سیم‌های کنترل، ناوبری هدایت، ابزار‌های موتور بروند و همچنین با کشور‌هایی که روابط خوبی داریم، در صنعت هوایی کنسرسیوم تشکیل دهیم. در نهایت جمع‌بندی شد که به عنوان عضوی از یک کنسرسیوم در ساخت یک هواپیمای جدید روسیه مشارکت داشته باشیم.

دهقانی فیروزآبادی در خصوص رسیدن کشور به ۱۰ کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی، گفت: سال گذشته گفتگو‌هایی زیادی با رئیس‌جمهور و همینطور دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان برنامه و بودجه برای الزام ایجاد یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و در کنارش یک شورای ملی راهبری انجام شد و در این راستا برنامه‌ها و مدل‌های کشور‌های مختلف در حوزه هوش مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفت.

معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه سال گذشته راه‌اندازی مرکز ملی هوش مصنوعی و شورای راهبری به تصویب رسید و اعضای شورا مشخص شدند، گفت: سال گذشته طی جلساتی که با سرمایه‌گذاران بخش دولتی و صندوق توسعه ملی و صندوق نوآوری داشتیم، راه‌اندازی صندوق پژوهش فناوری هوش مصنوعی با سرمایه ١٠ هزار میلیارد تومانی اسفندماه سال ١۴٠٢ برنامه‌ریزی شد.

وی ادامه داد: همچنین برنامه‌ریزی شده است مرکز ملی هوش مصنوعی، اپراتور هوش مصنوعی را ایجاد کند که این اپراتور ٣ خدمت اصلی مزرعه پردازشی بزرگ، مرکز داده بزرگ و کتابخانه‌های بزرگ زبانی و تصویری را ارائه می‌دهد. همانطور که اپراتور‌های تلفن همراه خدمات اینترنتی را ارائه می‌دهند، اپراتور ملی هوش مصنوعی نیز خدمات پردازشی بزرگ و خدمات کتابخانه‌های محاسباتی را در اختیار دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و سازمان‌ها و نهاد‌ها قرار می‌دهد.

دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه ایران از نظر دانش فنی و نیروی انسانی وضعیت خوبی دارد، گفت: در حوزه مقالات و ارجاعات، ایران رتبه ١٧ یا ١٨ را دارد، اما در حوزه کاربرد رتبه ٧٠ تا ٨٠ را دارد که این جایگاه به دلیل نبودن زیرساخت‌ها در کشور است و پیش‌بینی می‌کنیم در سال ١۴٠٣ تحول خوبی در حوزه هوش مصنوعی با ایجاد اپراتور ملی هوش مصنوعی و توسعه زبرسیستم‌ها داشته باشیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه مرکز ملی هوش مصنوعی جایگاهی فراتر از معاونت علمی است، گفت: از تمام دستگاه‌ها دعوت می‌کنیم که این مرکز را تقویت کنند.

وی افزود: پیش‌بینی ما این است که در سال ١۴٠٣ به چند صد GPU دسترسی پیدا کنیم، البته تحریم‌های شدیدی در این حوزه وجود دارد و حتی عربستان و امارات که برای خرید GPU اقدام کرده‌اند و حتی پول پرداخت کرده‌اند نیز تحریم شده‌اند. امیدواریم دانشگاه‌ها GPU‌هایی را که دارند، برای استفاده تجمیعی در اختیار قرار دهند.

وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس، گفت: تاکنون ۱۰۸ شرکت در بازار سرمایه حضور دارند که تا پایان سال رشد صد درصدی خواهند داشت.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور با اشاره به اینکه یکی از مراحل بلوغ شرکت‌های دانش‌بنیان عرضه شدن آن‌ها در بازار سرمایه و مشارکت آن‌ها توسط سرمایه مردم است، افزود: رشد نهایی شرکت‌های دانش‌بنیان ورود به بورس است.

دهقانی فیروزآبادی ضمن بیان این مطلب که لزومی ندارد یک شرکت دانش‌بنیان برای ورود به بورس به معاونت علمی مراجعه کند، افزود: آنجایی که بحث کلان داده‌ها مطرح می‌شود یا به بحث داده‌های مرتبط با مردم یا امنیت مردم مرتبط می‌شود، صلاحیت شرکت‌ها برای ورود به بورس در کارگروهی که در معاونت علمی ریاست‌جمهوری تشکیل شده، مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.

ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور یکی از مراحل بلوغ برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان را عرضه شدن آن‌ها در بورس بازار سرمایه دانست و گفت: مرحله رشد نهایی شرکت‌ها زمانی است که آن‌ها وارد بورس شوند و برای ورود به بورس، اولین موضوع مطرح صلاحیت است. بورس دارای یکسری شورا‌هایی است که وقتی شرکتی بخواهد وارد بورس شود، از نظر دفاتر شرکت و سوابق فعالیت و آینده حضور آن را در بازار مورد بررسی قرار می‌دهند.

وی با بیان اینکه از این رو شرکت‌ها از نظر صلاحیت ورود به بورس ارزیابی می‌شوند، ادامه داد: برای شرکت‌هایی که مسائل آن‌ها مستقیما با ابعاد حکمرانی ارتباط دارد مانند داده‌های کلان حکمرانی، یک مرحله بررسی در کارگروه دارد که در آن بررسی صلاحیت شرکت‌ها را انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که آن شرکت داده‌های مربوط به مردم را حفظ می‌کند.

دهقانی فیروزآبادی خاطر نشان کرد: خوشبختانه با اتفاقاتی که رخ داده، در سال گذشته بازار‌های تخصصی در بورس ایجاد شد، ضمن آنکه شاخص‌هایی، چون «نماد دانش‌بنیان» تعریف شد که منجر به ایجاد شتاب حضور شرکت‌ها در بورس شد.

معاون علمی رئیس‌جمهور یادآور شد: بر اساس آخرین آمار‌هایی که به دست آمده، ۱۰۸ شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه حضور دارند.

رئیس بنیاد ملی نخبگان در خصوص اجرای نظام جدید ارزشیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: در نظام ارزیابی جدید شرکت‌ها علاوه بر سطح فناوری، میزان اشتغال تخصصی و گردش مالی شرکت‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و بر این اساس شرکت‌ها به سطوح شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور تقسیم‌بندی می‌شوند.

وی با تاکید بر اینکه این نظام کاملا با نظام ارزیابی قبلی متفاوت است، خاطر نشان کرد: در گذشته شرکت‌ها بر اساس فناوری‌ای که تولید می‌کردند دسته‌بندی می‌شدند؛ شرکت‌های تولیدکننده محصولات مبتنی بر های‌تک جزء شرکت‌های سطح یک بودند، ولی الان اشتغال تخصصی و گردش مالی مد نظر است.

دهقانی فیروزآبادی افزود: لذا در گذشته شرکت‌های بسیاری در دسته نوع یک بودند که در بازنگری صورت گرفته تبدیل به شرکت‌های نوپا شدند و شرکت‌های نوع ۳ به‌عنوان شرکت‌های نوآور معرفی شدند. اولین فایده‌ای که اجرای این نظام برای معاونت علمی داشت، این است که حضور ۸ هزار شرکت، دید واقعی برای ما ایجاد کرد تا حجم و توان صادراتی خود را محاسبه کنیم.

معاون علمی رئیس‌جمهور این نظام ارزیابی را ابزار جدید برنامه‌ریزی و مدیریت اعطای تسهیلات برای معاونت علمی دانست و اظهار کرد: به عنوان نمونه شرکتی که قبلا با گردش مالی یک میلیارد تومان نوع یک بوده و تسهیلاتی دریافت می‌کرد، الان متناسب با ابعاد خود تسهیلات مورد نیاز خود را دریافت می‌کند. از این رو این نظام سازوکار‌هایی برای اعطای تسهیلات ایجاد کرد.

دهقانی فیروزآبادی اضافه کرد: از سوی دیگر ۱۰ مورد از پارک‌های علم و فناوری کشور کارگزار شناسایی شرکت‌ها شدند، در ارزیابی‌های جدید، شرکت‌های نوپا از سوی پارک‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.